Treść

Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury

obecnie Centrum Kultury i Czytelnictwa Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Muszyna

"...Nie trać pamięci o przeszłych dniach.
Na starych dziejach oparty świat
Nie pojmiesz dokąd zmierzać masz
Nie wiedząc skąd, przychodzisz sam..."

Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Muszynie powołany został Uchwałą Rady Narodowej Miasta i Gminy w Muszynie Nr VIII/33/75 w 1975 roku. MGOK zaistniał jako państwowa wielofunkcyjna instytucja kultury, w skład, której wchodziły wszystkie jednostki organizacyjne resortu kultury i sztuki działające na terenie miasta i gminy. Stanowisko pierwszego dyrektora MGOK objął Andrzej Szymczyk. Zespół regionalny „Muszyniacy” prowadzony przez Kazimierza Ruchałę oraz Jerzego Łomnickiego (od 1974 r. do 1981 r.) a także Strażacka Orkiestra Dęta pod kierunkiem Antoniego Leśniaka, to pierwsze zespoły działające przy nowo powstałym Ośrodku Kultury. W 1981 roku utworzony został Zespół Dziecięcy „Muszyńska Dolina”, instruktorem był Zbigniew Bajorek, który równocześnie przejął opiekę artystyczną nad Zespołem „Muszyniacy”. Opracowany przez niego program „Wesele” oraz „Posiady muszyńskie” według scenariusza Jerzego Łomnickiego były w programie „Muszyniaków” aż do czasu istnienia zespołu (1995 r.).

Początki lat osiemdziesiątych przyniosły kolejne zmiany. W 1980 r. funkcję dyrektora Ośrodka Kultury przejęła Magdalena Małecka-Myśnik. Po dwóch latach dyrektorem został Kazimierz Ruchała i piastował to stanowisko do roku 1987. Działalność Ośrodka Kultury w latach 1976-1987 koncentrowała się przede wszystkim na wypełnianiu swoich statutowych zadań. Zespoły artystyczne działające w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury uczestniczyły w ważniejszych wydarzeniach kulturalnych miasta i gminy, uświetniały uroczystości państwowe a także wydarzenia kościelne i okolicznościowe. Jedna z najstarszych imprez, organizowana aż do roku 2013 to „Jesień Popradzka”. Początkowo podczas „Jesieni Popradzkiej” prezentowały się zespoły Ośrodka Kultury, w późniejszych latach zaczęto zapraszać do Muszyny zespoły ze Słowacji oraz z miejscowości leżących nad rzeką Poprad: Piwnicznej, Starego Sącza a także całej Sądecczyzny. Zapraszano również gości z rejonów Tarnowa, Krakowa i Rzeszowa, dzięki czemu muszyńska publiczność mogła poznać tradycje i obyczaje innych regionów Polski. W późniejszych latach podczas tego wydarzenia prezentowały się gwiazdy polskiej estrady, najczęściej wykonujące muzykę z pogranicza folku.

W roku 1987 dyrektorem Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury został Zbigniew Bajorek, dotychczasowy instruktor tańca. Nowy dyrektor początkowo swoją działalność opierał na prowadzonych wówczas w ośrodku zespołach „Muszyńska Dolina” oraz „Muszyniacy” z biegiem czasu wzbogacając ofertę o jasełka, spektakle teatralne, koncerty oraz imprezy plenerowe. Obok „Jesieni Popradzkiej” w 1987 roku pojawiła się „Noc Świętojańska”, która przez wiele lat była dużą atrakcją zarówno dla mieszkańców Muszyny jak i gości przybywających na wypoczynek do uzdrowiska.

Z biegiem czasu w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Muszynie zaczęło przybywać zespołów artystycznych, zwiększyły się także potrzeby lokalnej społeczności oczekującej nowych wydarzeń kulturalnych i rozrywkowych. W 1995 r. rozpoczął swą działalność zespół instrumentalno-wokalny „Tercdecyma”, który pod zmienioną nazwą i nieco odmłodzonym składem osobowym, funkcjonuje obecnie jako „Muszyna Band”. Zespół w swoim repertuarze posiada utwory instrumentalne i wokalne, piosenki ludowe, żołnierskie i okolicznościowe a także kolędy oraz przeboje muzyki rozrywkowej. Muzycy często uprzyjemniają swoją grą i śpiewem spotkania opłatkowe dla kombatantów, dla samotnych itp. oraz zabawy karnawałowe, imprezy plenerowe a także ważne uroczystości państwowe. Instruktorem zespołów był Robert Hadała. W 1996 roku utworzona została dziecięca grupa teatralna „Baszta”. „Baszta” to przede wszystkim programy przygotowywane dla dzieci: bajki, programy muzyczne oraz jasełka i widowiska bożonarodzeniowe adresowane szczególnie do dzieci szkolnych jak i do całych rodzin. W późniejszych latach powstał także teatr „Figielek” oraz teatr „Fantazja” (współpraca ze szkołą podstawową nr 2 w Muszynie) a  także Kabaretowa Grupa Młodzieżowa. Dzieci i młodzież skupiona w grupach teatralnych prezentowały swoje uzdolnienia artystyczne, nabierały doświadczenia scenicznego oraz uczyły się pracy w grupie. Przedstawienia odbywały się podczas cyklicznych imprez organizowanych przez Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Muszynie takich jak: „Dzień Dziecka”, „Dzień Matki” czy „Spotkanie ze Świętym Mikołajem” a instruktorem grup teatralnych została Izabela Bajorek.

W 1997 roku utworzony został muzyczny zespół „Niebieskie Dzwoneczki”. Dziewczęta w wieku od dziesięciu do piętnastu lat uczyły się prawidłowej emisji głosu śpiewając piosenki o tematyce dziecięcej i młodzieżowej, biorąc czynny udział w życiu kulturalnym Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Muszyna. Zespół uczestniczył w konkursach, przeglądach i festiwalach muzycznych dla dzieci i młodzieży osiągając pierwsze sukcesy i zdobywając nagrody. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych powstała młodzieżowa grupa wokalno-instrumentalna skupiająca młodzież licealną i dorosłą, która uczestniczyła w tematycznych koncertach tematycznych, spotkaniach z poezją. Dzięki tej grupie powstało wiele intersujących koncertów między innymi: „Szukamy stajenki”, „Kabaret Starszych Panów”, „Bułat Okudżawa”, „Do Ciebie Panie...”, „Artystom, którzy odeszli”, „O kobietach”, „Radosna Niepodległości”, „Krzyk w Murach Muzeum Raju” itp. . Młodzieżowa grupa teatralna powstała w 2005 roku, skupiała młodzież gimnazjalną, licealną oraz pracującą. Największym sukcesem tego zespołu była realizacja musicalu „Pan Twardowski” w reżyserii instruktora Izabeli Bajorek. Na premierze spektaklu był obecny Janusz Grzywacz autor muzyki.

W poszczególnych latach tworzyły się muzyczne zespoły młodzieżowe, grupy rockowe a także formacje taneczne, skupiające młodzież o różnorodnych zainteresowaniach, należących do różnych subkultur. Wspomnieć należy zespoły „Ablegat”, „Optyma”, „Renegat”, „Propan-Butan”. 

Na początku 2000 roku powstała w ośrodku kultury „Szkółka Muzyczna” dzięki, której dzieci i młodzież mogły uczyć się gry na instrumentach. Zajęcia odbywały się także w świetlicy w Żegiestowie oraz w Szkole Podst. Nr 2 w Muszynie, ale prowadzone były przez instruktorów ośrodka kultury. W ramach współpracy ze Szkołą Podstawową Nr 2 w Muszynie działał w latach 2009 – 2011 Dziecięcy Zespół „Muszyńska Dolina” posiadający w repertuarze Polskie Tańce Narodowe. Zespoły prowadzone były przez instruktorów Roberta Hadałę oraz Jakuba Bajorka.

Aby wyjść na przeciw oczekiwaniom lokalnej społeczności oraz wypoczywającym w uzdrowisku turystom Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury organizował wiele ciekawych przedsięwzięć plenerowych. Początkowo były to zabawy taneczne na placu słabo przystosowanym do tego typu imprez ale od roku 2005 kiedy w Muszynie powstał amfiteatr „Zapopradzie” z dużą sceną plenerową oraz budynkami gospodarczymi w mieście odbywało się wiele koncertów, festynów, pikników, dyskotek itp.  Nie sposób nie wspomnieć niektórych z nich takich jak: „Święto Wód Mineralnych”, „Święto Dzieci Gór”, Międzynarodowy Multimedialny Festiwal Sztuki „Karpaty Offer” a także koncertów gwiazd polskiej muzyki rozrywkowej, imprez charytatywnych między innymi: „Otwórz serce”, „Pomóż powodzianom”.

Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Muszynie sprawował pieczę także nad kilkoma świetlicami wiejskimi, położonymi na terenie Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Muszyna. Tam też prowadzona była działalność artystyczna. Świetlice wówczas były również miejscami gdzie odbywały się spotkania okolicznościowe oraz organizacyjne mieszkańców danej miejscowości.

W roku 2010 dyrektorem Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Muszynie została Izabela Bajorek, dotychczasowy instruktor teatralny i muzyczny w ośrodku kultury. Był to rok wielkich zmian dla muszyńskiego ośrodka. W czerwcu tego roku Muszynę nawiedziła powódź, która doszczętnie zniszczyła siedzibę ośrodka kultury mieszczącą się w dawnym Domu Zdrojowym przy ul. Piłsudskiego, która już wcześniej była w bardzo złym stanie. W tym samym czasie władze miasta oddały pod opiekę ośrodka kultury zrekonstruowany budynek Muzeum Regionalnego „Państwa Muszyńskiego”, który stał się jednym z dwóch miejsc w których prowadzona była działalność Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Muszynie. Drugim miejscem były biura MGOK, które mieściły się w budynku należącym do szkoły przy ul. Rynek 14.

W związku z tym, iż jedyną salą jaką posiadał wówczas ośrodek kultury była sala konferencyjna w muzeum to właśnie tam odbywało się najwięcej wydarzeń artystycznych. Rozpoczęto organizację wystaw muszyńskich twórców, wernisaży z oprawą artystyczną. Pojawiło się wiele warsztatów rękodzielniczych, spotkań, prelekcji a nawet koncertów kameralnych. 

Koncerty, spektakle czy inne widowiska artystyczne dla większej ilości osób organizowano także w sali ZSP w Muszynie, w sali OSP w Rynku a także w kościołach na terenie miasta i gminy oraz w hali widowiskowo-sportowej przy ul. Rolanda.

Mimo braku wystarczającej bazy lokalowej ośrodek kultury rozwijał się z roku na rok tworząc nowe zespoły taneczne, wokalne i wokalno-instrumentalne. Zajęcia odbywały się w muzeum oraz ZSP a także w Sali OSP w Rynku.

To wówczas zapoczątkowały swoją działalność zespoły: FREAKS, Nastolatki, Popradzkie Smyki (początkowo we współpracy z ZSP w Muszynie). Kontynuowano także działalność zespołów, które funkcjonowały wcześniej.

W 2014 r. po raz pierwszy odbył się Jarmark Muszyński, który nawiązywał do tradycji naszego miasta. Od tej pory jarmarki odbywają się w Muszynie dwa razy w roku i cieszą ogromnym zainteresowaniem zarówno mieszkańców uzdrowiska jak i turystów. Z roku na rok jarmarki rozwijają swoją formułę, pojawia się coraz więcej atrakcji dla uczestników imprezy. Coraz więcej jest też wystawców rękodzieła i kupców z różnych miast Polski i Słowacji.

Drugim najbardziej popularnym wydarzeniem artystycznym w Muszynie jest Festiwal Wód Mineralnych, który od kilku lat przyciąga do uzdrowiska wielu turystów i gości ze względu na bogaty program artystyczny. Wydarzenie to prócz występów wielu gwiazd polskiej muzyki rozrywkowej promuje niezwykłe bogactwo wód mineralnych naszego terenu.

Kolejnym wydarzeniem, które od kilku lat odbywa się w Muszynie są Galicyjskie Spotkania Jazzowe podczas których występują muzycy jazzowi w różnych zakątkach Muszyny. Koncerty odbywają się w ogrodach tematycznych w Muszynie oraz w Parku Kultury i Dawnego Rzemiosła. 

Od 2014 roku rozpoczęto organizację niezwykle uroczystych koncertów noworocznych z udziałem Orkiestry Straży Granicznej z Nowego Sącza wraz z solistami. 

W roku 2014 r. po raz pierwszy wystawiono na deskach amfiteatru Zapopradzie musical o Muszynie pt. „Mussina – Biskupie Miasteczko”. Autorem scenariusza i reżyserem spektaklu była Izabela Bajorek – Dyrektor MGOK. Muzykę napisał Maciej Nieć – Instruktor muzyczny MGOK a choreografię przygotowała Izabela Natalia Bajorek – Instruktor tańca MGOK. Musical powstał na podstawie baśni i legend o Muszynie, pojawiły się także wątki historyczne.

Wydarzenie to było wielkim sukcesem muszyńskiego ośrodka kultury. W tym jeszcze roku zagrano musical „na bis” na inaugurację Festiwalu Wód Mineralnych oraz rok później w sierpniu 2015 r. dla gości wypoczywających w uzdrowisku.

W kolejnych latach powstały jeszcze spektakle muzyczne „Mussina II – Baśń o Muszynie” oraz ,,W krainie żywej wody”. Wszystkie części musicalowe nawiązywały do legend muszyńskich, baśni i podań w których pojawiały się także wątki historyczne. Trzy części musicalowe napisane i wyreżyserowane zostały przez Izabelę Bajorek a muzykę napisał Maciej Nieć. W  spektaklach muzycznych wzięły udział zespoły wokalne i taneczne MGOK oraz mieszkańcy Muszyny zaangażowani w prace artystyczno-kulturalne a także zaproszeni goście. Musicale wydane zostały na płytach DVD i CD i udostępnione do sprzedaży przez MGOK Muszyna. W ostatnich latach udostępniono musicale również na stronach Muszyna TV oraz na stronie Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Muszynie dzięki czemu wpływają na bardzo dobrą promocję uzdrowiska. 

Park Kultury i Dawnego Rzemiosła – MGOK Muszyna

Park Kultury i Dawnego Rzemiosła to nowe miejsce na mapie atrakcji turystycznych w naszym uzdrowisku, ukończone w całości w 2018 r. W skład parku wchodzi Muzeum Regionalne „Państwa Muszyńskiego”, Dwór Starostów z salą widowiskową, Kawiarnią Dwór Starostów oraz Dom Dawnego Rzemiosła w którym odbywają się warsztaty ceramiczne a także stałe zajęcia plastyczne i ceramiczne dla dzieci i dorosłych. Wszystkie obiekty otoczone są pięknym ogrodem z ławeczkami i miejscami wypoczynkowymi. 

W czasie sezonu plenerowego w tym miejscu odbywają się koncerty, animacje dla najmłodszych, warsztaty i kiermasze rękodzielnicze oraz różnego rodzaju pokazy i prezentacje nawiązujące do charakteru miejsca.

Wszystkie działania realizowane przez Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Muszynie w ciągu całego roku kalendarzowego mają na celu pozyskanie nowych świadomych odbiorców kultury i zachęcenie ich do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalno-artystycznym miasta. Działania Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Muszynie mają przede wszystkim wpływać na szeroko rozumiany rozwój kulturalny Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Muszyna co instytucja czyni poprzez swoją działalność.

1 stycznia 2024 roku nastąpiło połączenie Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Muszynie oraz Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Muszyna, które obecnie będą funkcjonować pod szyldem CENTRUM KULTURY I CZYTELNICTWA MIASTA I GMINY UZDROWISKOWEJ MUSZYNA.